De arbeids- en sociale zekerheidsrechtelijke impact van een no-deal brexit
Op donderdag 21 maart 2019 hebben de Europese leiders een akkoord bereikt over het uitstel van het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, de zogenaamde ‘brexit’. Aan het uitstellen van de brexitdeadline is echter de voorwaarde verbonden dat het Brits parlement de brexitdeal - die reeds twee keer werd weggestemd – alsnog goedkeurt. Hierdoor wordt het scenario van een brexit zonder akkoord, de zogenaamde ‘no-deal brexit’, steeds meer en meer waarschijnlijk.
Wij signaleren dat, gelet op de huidige onzekerheid over de brexit, de Regering Michel ondertussen een wetsontwerp heeft uitgewerkt dat alleen in werking zal treden in geval van een terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk zonder akkoord. Doel van dit wetsontwerp is om de gevolgen van de brexit in o.a. sociale zaken tijdelijk te regelen, door het Verenigd Koninkrijk gelijk te stellen met een lidstaat van de Europese Unie tot 31 december 2020, op voorwaarde dat het Verenigd Koninkrijk hetzelfde doet voor de Belgen die in het Verenigd Koninkrijk verblijven en werken.
Wetende dat bovenvermeld noodmaatregel nog niet in werking is getreden en het Verenigd Koninkrijk momenteel nog geen identieke verbintenis is aangegaan ten aanzien van België, stelt zich logischerwijze de vraag wat bij een no-deal brexit wel of niet meer mogelijk zal zijn op het vlak van arbeidsmigratie en sociale zekerheid.
- Arbeidsmigratie in een no-deal scenario
Britse werknemers in België.
Indien het Verenigd Koninkrijk zonder akkoord uit de Europese Unie treedt - het zogenaamde ‘no-deal scenario’ - zullen de rechten op vrij verkeer van werknemers komen te vervallen. Hierdoor worden Britse werknemers in België in principe ‘derdelanders’, die enkel onder strikte voorwaarden in een Europese lidstaat mogen verblijven en werken. Britse werknemers die na de brexit in België wonen en werken zullen om die reden een arbeids- en verblijfsvergunning moeten aanvragen. Bovendien zullen de Belgische loon- en arbeidsvoorwaarden gelden gedurende de tewerkstelling in België.
Belgische werknemers in het Verenigd Koninkrijk.
Omgekeerd zal ook België voor het Verenigd Koninkrijk een ‘derde land’ worden in het geval van een no-deal scenario. Zodoende zal het unierecht niet meer van toepassing zijn op de Belgische werknemer en onderneming die in het Verenigd Koninkrijk actief zijn en zullen zij vanaf de brexit onderworpen worden aan het Brits recht. Daaruit volgt dat de Belgische werknemer zijn Belgische loon- en arbeidsvoorwaarden zal kunnen verliezen en een arbeids- en verblijfsvergunning zal moeten aanvragen in het Verenigd Koninkrijk.
- Sociale zekerheid in een no-deal scenario
Britse werknemers in België.
In het kader van het vrij verkeer van werknemers gelden binnen de Europese Unie een aantal belangrijke verordeningen aangaande de coördinatie van het sociale zekerheidsstelsel. Deze regeling zal in principe ook komen te vervallen in geval van een no-deal brexit. Bijgevolg valt de tewerkstelling van een Britse werknemer in België dan in principe onder het Belgische socialezekerheidssysteem. Evenwel kan, door het wegvallen van de coördinatieregeling, ook het Britse socialezekerheidssysteem nog gelden, waardoor twee keer de socialezekerheidsbijdragen verschuldigd zouden zijn.
Belgische werknemers in het Verenigd Koninkrijk.
Ook voor de Belgische werknemer die in het Verenigd Koninkrijk tewerkgesteld wordt na de brexit is het niet zeker dat de dubbele betaling van socialezekerheidsbijdragen vermeden kan worden. In principe zal het Britse sociale zekerheidssysteem gelden, waardoor de prestaties geleverd door de Belgische werknemer in het Verenigd Koninkrijk niet zullen meetellen voor het bepalen van de sociale rechten. Tot slot zal de Belgische werknemer de in het Verenigd Koninkrijk opgebouwde sociale zekerheidsrechten voor o.a. pensioen, ziekteverzekering en werkloosheid niet naar een andere lidstaat van de Europese Unie kunnen overdragen.
* * *
Op het vlak van arbeidsmigratie en sociale zekerheid brengt een brexit zonder akkoord belangrijke risico’s mee. Er kunnen beperkingen en moeilijkheden ontstaan omtrent de socialezekerheidsrechten, arbeids- en verblijfsvergunningen en de toepasselijke loon- en arbeidsvoorwaarden van Belgische werknemers in het Verenigd Koninkrijk of omgekeerd.
K law bekijkt graag met u de effecten van een no-deal brexit op uw onderneming.